Nhà máy điện rác Sóc Sơn, Hà Nội, là một trong những dự án công nghệ đốt rác phát điện hiện đại và lớn nhất Việt Nam, với công suất xử lý lên đến 5.000 tấn rác/ngày và sản xuất 60 MWh điện mỗi ngày. Nhà máy sử dụng công nghệ lò đốt ghi cơ học nhập khẩu từ châu Âu, được cải tiến để phù hợp với rác thải có độ ẩm cao và chưa phân loại tại Việt Nam. Đây là giải pháp tiên tiến, góp phần giải quyết vấn đề rác thải đô thị và bảo vệ môi trường.
Thông số vận hành và chi phí đầu tư
Công suất xử lý:
- 5.000 tấn rác/ngày, chiếm 70% lượng rác nội thành Hà Nội.
Công suất phát điện:
- 60 MWh/ngày, cung cấp ổn định cho lưới điện quốc gia.
Hiệu quả giảm thiểu:
- Giảm 90-95% khối lượng và thể tích rác.
- Giảm phát thải khí nhà kính so với chôn lấp truyền thống.
Chi phí đầu tư:
- Tổng vốn đầu tư dự án: 7.000 tỷ đồng.
Quy trình xử lý rác tại nhà máy điện rác Sóc Sơn – Mô tả chi tiết kỹ thuật
Nhà máy điện rác Sóc Sơn áp dụng công nghệ đốt rác phát điện hiện đại nhất, phù hợp với đặc tính rác thải sinh hoạt chưa phân loại và có độ ẩm cao tại Việt Nam. Quy trình xử lý tại nhà máy gồm 5 giai đoạn chính, với các thông số kỹ thuật chi tiết như sau:
1. Tiếp nhận và lưu trữ rác
Trạm cân tự động:
- Mỗi xe rác được gắn thẻ định danh, đi qua trạm cân tự động để xác định khối lượng rác.
- Sau đó, xe đi qua hệ thống rửa xe tự động để đảm bảo vệ sinh, tránh làm bẩn khu vực xung quanh.
Bể chứa rác:
- Rác được đổ vào bể chứa có dung tích 65.000 m³, chứa tối đa gần 30.000 tấn.
- Áp suất trong bể duy trì ở trạng thái âm (negative pressure) nhờ hệ thống quạt hút khí, ngăn mùi và khí độc phát tán ra ngoài.
- Khí thu gom từ bể chứa được dẫn thẳng vào lò đốt để xử lý.
Trạm cân tự động:
- Mỗi xe rác được gắn thẻ định danh, đi qua trạm cân tự động để xác định khối lượng rác.
- Sau đó, xe đi qua hệ thống rửa xe tự động để đảm bảo vệ sinh, tránh làm bẩn khu vực xung quanh.
Bể chứa rác:
- Rác được đổ vào bể chứa có dung tích 65.000 m³, chứa tối đa gần 30.000 tấn.
- Áp suất trong bể duy trì ở trạng thái âm (negative pressure) nhờ hệ thống quạt hút khí, ngăn mùi và khí độc phát tán ra ngoài.
- Khí thu gom từ bể chứa được dẫn thẳng vào lò đốt để xử lý.
2. Ủ rác và thoát nước
Thời gian ủ: Rác được lưu trong bể từ 5-7 ngày.
- Lực nén tự nhiên của khối rác làm nước rỉ rác thoát xuống đáy bể.
Hiệu quả xử lý:
- Giảm 20% khối lượng nhờ thoát nước.
- Chuẩn bị cho quá trình đốt hiệu quả hơn nhờ giảm độ ẩm và đồng đều thành phần.
Hệ thống thoát nước rỉ rác:
- Nước thoát xuống các cửa đáy bể, chảy vào hệ thống thu gom, sau đó bơm sang khu xử lý nước rỉ rác.
Thời gian ủ: Rác được lưu trong bể từ 5-7 ngày.
- Lực nén tự nhiên của khối rác làm nước rỉ rác thoát xuống đáy bể.
Hiệu quả xử lý:
- Giảm 20% khối lượng nhờ thoát nước.
- Chuẩn bị cho quá trình đốt hiệu quả hơn nhờ giảm độ ẩm và đồng đều thành phần.
Hệ thống thoát nước rỉ rác:
- Nước thoát xuống các cửa đáy bể, chảy vào hệ thống thu gom, sau đó bơm sang khu xử lý nước rỉ rác.
3. Quá trình đốt rác và phát điện
Công nghệ lò đốt ghi cơ học (moving grate incinerator):
- 5 lò đốt, mỗi lò có chiều cao 40m, thiết kế theo kiểu ghi cơ học bậc thang (Waterloo - Bỉ).
- Ghi lò gồm các tấm ghi cố định xen kẽ tấm ghi di động, đảm bảo trộn đều rác và đẩy chúng dần trong quá trình đốt.
Nhiệt độ và cấu trúc lò đốt:
- Lò chia thành 3 buồng: sấy rác, đốt sơ cấp, và đốt thứ cấp.
- Nhiệt độ duy trì từ 950°C - 1.000°C để đảm bảo rác cháy kiệt và phá hủy các chất độc hại (dioxin, furan).
- Thời gian lưu khí trong lò: >2 giây, đáp ứng tiêu chuẩn kiểm soát khí độc.
Phát điện:
- Hơi nước từ lò đốt được dẫn vào tua-bin, làm quay 2 tổ máy phát điện, mỗi tổ máy có công suất 30 MWh.
- Điện sản xuất hòa vào lưới điện 110kV thông qua hệ thống điện lực Sóc Sơn.
Công nghệ lò đốt ghi cơ học (moving grate incinerator):
- 5 lò đốt, mỗi lò có chiều cao 40m, thiết kế theo kiểu ghi cơ học bậc thang (Waterloo - Bỉ).
- Ghi lò gồm các tấm ghi cố định xen kẽ tấm ghi di động, đảm bảo trộn đều rác và đẩy chúng dần trong quá trình đốt.
Nhiệt độ và cấu trúc lò đốt:
- Lò chia thành 3 buồng: sấy rác, đốt sơ cấp, và đốt thứ cấp.
- Nhiệt độ duy trì từ 950°C - 1.000°C để đảm bảo rác cháy kiệt và phá hủy các chất độc hại (dioxin, furan).
- Thời gian lưu khí trong lò: >2 giây, đáp ứng tiêu chuẩn kiểm soát khí độc.
Phát điện:
- Hơi nước từ lò đốt được dẫn vào tua-bin, làm quay 2 tổ máy phát điện, mỗi tổ máy có công suất 30 MWh.
- Điện sản xuất hòa vào lưới điện 110kV thông qua hệ thống điện lực Sóc Sơn.
4. Xử lý khí thải
Làm lạnh nhanh:
- Khí thải sau lò đốt (nhiệt độ 500°C) được hạ xuống dưới 250°C trong <2 giây bằng hệ thống trao đổi nhiệt dạng ống nước (boiler economizer).
Lọc bụi và khử độc:
- Hệ thống lọc bụi túi (baghouse filter): Sử dụng hơn 1.000 túi vải sợi thủy tinh chịu nhiệt.
- Than hoạt tính và vôi khô liên tục được phun vào dòng khí để hấp thụ dioxin, furan, và các khí axit như HCl, SO2.
- Các chỉ số khí thải được giám sát chặt chẽ, đảm bảo đạt tiêu chuẩn Việt Nam và châu Âu trước khi thải ra môi trường.
Giám sát thời gian thực:
- Cảm biến gắn trên ống khói liên tục đo các thông số CO, SOx, NOx và truyền dữ liệu trực tiếp về Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.
Làm lạnh nhanh:
- Khí thải sau lò đốt (nhiệt độ 500°C) được hạ xuống dưới 250°C trong <2 giây bằng hệ thống trao đổi nhiệt dạng ống nước (boiler economizer).
Lọc bụi và khử độc:
- Hệ thống lọc bụi túi (baghouse filter): Sử dụng hơn 1.000 túi vải sợi thủy tinh chịu nhiệt.
- Than hoạt tính và vôi khô liên tục được phun vào dòng khí để hấp thụ dioxin, furan, và các khí axit như HCl, SO2.
- Các chỉ số khí thải được giám sát chặt chẽ, đảm bảo đạt tiêu chuẩn Việt Nam và châu Âu trước khi thải ra môi trường.
Giám sát thời gian thực:
- Cảm biến gắn trên ống khói liên tục đo các thông số CO, SOx, NOx và truyền dữ liệu trực tiếp về Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.
5. Xử lý nước rỉ rác
Thu gom và xử lý:
- Nước rỉ rác được thu gom từ bể chứa rác, đưa vào hệ thống xử lý nước thải.
Công nghệ xử lý:
- Xử lý sinh học: Loại bỏ các hợp chất hữu cơ gây ô nhiễm (BOD, COD).
- Màng lọc RO: Lọc tinh để đạt tiêu chuẩn nước thải gần như nước uống.
- Một phần nước sau xử lý được tái sử dụng cho hoạt động nội bộ của nhà máy.
Thu gom và xử lý:
- Nước rỉ rác được thu gom từ bể chứa rác, đưa vào hệ thống xử lý nước thải.
Công nghệ xử lý:
- Xử lý sinh học: Loại bỏ các hợp chất hữu cơ gây ô nhiễm (BOD, COD).
- Màng lọc RO: Lọc tinh để đạt tiêu chuẩn nước thải gần như nước uống.
- Một phần nước sau xử lý được tái sử dụng cho hoạt động nội bộ của nhà máy.
6. Tái chế tro xỉ
Phân loại:
- Tro đáy lò (bottom ash) được sàng lọc, tách kim loại như sắt, nhôm, đồng để tái sử dụng.
- Phần còn lại (chủ yếu là cát và vật liệu vô cơ) được dùng làm vật liệu xây dựng.
Tỷ lệ tái chế:
- Gần như 100% tro xỉ sau đốt được tái sử dụng, giảm lượng chất thải phải chôn lấp.
Phân loại:
- Tro đáy lò (bottom ash) được sàng lọc, tách kim loại như sắt, nhôm, đồng để tái sử dụng.
- Phần còn lại (chủ yếu là cát và vật liệu vô cơ) được dùng làm vật liệu xây dựng.
Tỷ lệ tái chế:
- Gần như 100% tro xỉ sau đốt được tái sử dụng, giảm lượng chất thải phải chôn lấp.
Ưu điểm và lợi ích
- Giảm thiểu rác thải chôn lấp: Giảm 90-95% khối lượng và thể tích rác, tiết kiệm quỹ đất.
- Tái chế nguyên liệu: Tro xỉ từ lò đốt được phân loại thành sắt, nhôm, cát để tái sử dụng.
- Sản xuất năng lượng sạch: Điện từ rác thải có tính ổn định cao, giúp giảm áp lực cho hệ thống điện quốc gia.
- Bảo vệ môi trường: Hệ thống kiểm soát khí thải và nước rỉ rác đạt tiêu chuẩn Việt Nam và châu Âu.
Đảm bảo môi trường và cộng đồng
- Hệ thống giám sát khí thải và nước thải được kết nối trực tiếp với Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội để kiểm tra thời gian thực.
- Công khai số liệu môi trường để người dân địa phương yên tâm.
- Giảm thiểu ô nhiễm không khí và nước, cải thiện chất lượng sống cho cư dân xung quanh.
Đóng góp cho xã hội và kinh tế
Nhà máy điện rác Sóc Sơn không chỉ giúp Hà Nội giải quyết vấn đề rác thải mà còn thúc đẩy mục tiêu phát triển bền vững, mang lại nguồn năng lượng sạch, giảm ô nhiễm, và góp phần bảo vệ môi trường. Đây là một bước tiến lớn trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại để tái chế và tận dụng tài nguyên từ rác thải.
Nhận xét
Đăng nhận xét
Các bạn có câu hỏi gì, cứ mạnh dạn trao đổi nhé, baoduongcokhi sẵn sàng giải đáp trong khả năng của mình.