Tổng quan về Hàn
Trong ngành cơ khí chế tạo, hàn là kỹ thuật nối các chi tiết hoặc tạo lớp phủ trên bề mặt vật liệu (kim loại hoặc phi kim) để đáp ứng các yêu cầu sử dụng cụ thể. Đây là phương pháp liên kết cố định, không thể tháo rời, thông qua việc làm nóng chảy hoặc kết hợp áp lực để đạt liên kết ở cấp độ nguyên tử hoặc phân tử. Khi hàn, có thể dùng thêm vật liệu bổ sung hoặc không.
1. Hàn gió đá (Hàn khí)
- Sử dụng khí oxy và acetylen (hoặc gas) để tạo nhiệt làm nóng chảy kim loại tại mối hàn.
- Có thể thêm hoặc không thêm vật liệu bổ sung (que hàn).
2. Hàn hồ quang điện (Hàn que)
- Dùng hồ quang điện giữa que hàn và vật liệu để làm nóng chảy kim loại.
- Que hàn nóng chảy sẽ cung cấp kim loại bù vào mối hàn.
3. Hàn hồ quang dưới khí bảo vệ TIG (Tungsten Inert Gas)
- Sử dụng điện cực tungsten (không nóng chảy) để tạo hồ quang hàn.
- Khí trơ (Argon) bảo vệ mối hàn, đảm bảo chất lượng cao và bề mặt mịn.
4. Hàn hồ quang dưới khí bảo vệ MIG (Metal Inert Gas)
- Sử dụng cuộn dây kim loại làm điện cực nóng chảy, được cấp liên tục.
- Khí bảo vệ có thể là khí trơ (Argon) hoặc khí hoạt tính (CO₂).
- Đây là phương pháp hàn bán tự động, phổ biến trong sản xuất công nghiệp.
5. Hàn Plasma
- Biến thể từ hàn hồ quang, sử dụng năng lượng plasma để tạo nhiệt, cho mối hàn chất lượng cao.
6. Hàn Laser
- Dùng năng lượng tia laser để hàn, thích hợp cho các ứng dụng đòi hỏi độ chính xác và thẩm mỹ cao.
7. Hàn tia điện tử
- Sử dụng chùm tia điện tử để gia nhiệt và tạo mối hàn, chủ yếu dùng trong công nghệ cao.
8. Các phương pháp hàn đặc biệt khác
- Hàn nổ, hàn ma sát, hàn đảo trộn, hàn TIG điện cực nén, và hàn nấu.
So sánh hàn TIG và Hàn Que:
1. Hàn GTAW (Gas Tungsten Arc Welding - Hàn TIG)
Còn gọi là hàn TIG, đây là một kỹ thuật hàn sử dụng điện cực không nóng chảy (tungsten) và khí bảo vệ.
Đặc điểm chính:
- Điện cực: Tungsten (không nóng chảy).
- Khí bảo vệ: Khí trơ (Argon hoặc Helium) để bảo vệ vùng hàn khỏi oxy hóa và tạp chất.
- Bổ sung kim loại: Có thể sử dụng hoặc không cần (phụ thuộc vào yêu cầu mối hàn).
- Nhiệt độ hàn: Cung cấp bằng hồ quang điện giữa điện cực tungsten và chi tiết hàn.
- Kiểm soát: Rất chính xác, phù hợp cho các chi tiết nhỏ hoặc yêu cầu cao về chất lượng.
Ưu điểm:
- Cho mối hàn sạch, đẹp và ít xỉ.
- Có thể hàn nhiều loại vật liệu, kể cả thép không gỉ, nhôm, và titan.
- Phù hợp với các mối hàn mỏng hoặc yêu cầu thẩm mỹ cao.
Nhược điểm:
- Tốc độ hàn chậm hơn so với SMAW.
- Yêu cầu kỹ thuật cao từ người thợ.
- Chi phí thiết bị và khí bảo vệ cao.
2. Hàn SMAW (Shielded Metal Arc Welding - Hàn que)
Còn gọi là hàn que, đây là phương pháp hàn sử dụng điện cực nóng chảy có lớp vỏ bảo vệ.
Đặc điểm chính:
- Điện cực: Là que hàn (nóng chảy và đồng thời cung cấp kim loại bù).
- Khí bảo vệ: Được tạo ra từ sự cháy của lớp vỏ bọc trên que hàn.
- Bổ sung kim loại: Cung cấp từ que hàn.
- Nhiệt độ hàn: Cung cấp bởi hồ quang giữa que hàn và chi tiết hàn.
Ưu điểm:
- Thiết bị đơn giản, dễ vận hành.
- Không cần khí bảo vệ, thích hợp cho môi trường làm việc ngoài trời.
- Phù hợp với các vật liệu dày, đặc biệt là thép carbon và thép hợp kim thấp.
Nhược điểm:
- Mối hàn thường có xỉ, cần phải làm sạch sau hàn.
- Chất lượng không cao như GTAW với các mối hàn mỏng hoặc vật liệu nhạy cảm.
- Không thích hợp cho các chi tiết phức tạp hoặc yêu cầu thẩm mỹ.
So sánh trực tiếp:
| Tiêu chí | GTAW (TIG) | SMAW (Hàn que) |
|---|---|---|
| Điện cực | Tungsten (không nóng chảy) | Que hàn (nóng chảy) |
| Khí bảo vệ | Argon/Helium | Từ lớp vỏ bọc của que hàn |
| Ứng dụng | Mối hàn chính xác, vật liệu mỏng | Vật liệu dày, môi trường khắc nghiệt |
| Chất lượng | Cao, mối hàn sạch và đẹp | Trung bình, cần làm sạch xỉ |
| Tốc độ hàn | Chậm | Nhanh |
| Kỹ thuật yêu cầu | Cao | Trung bình |
| Chi phí | Cao (khí bảo vệ và thiết bị) | Thấp (thiết bị đơn giản) |
Khi nào sử dụng?
- GTAW: Sử dụng khi cần mối hàn chính xác, sạch đẹp, hoặc hàn các vật liệu đặc biệt như thép không gỉ, nhôm.
- SMAW: Sử dụng cho các mối hàn dày, kết cấu lớn, hoặc trong môi trường ngoài trời.
---
Xin chào bạn! Nếu bạn đang thích trang web của chúng tôi và thấy các bài viết của chúng tôi hữu ích, chúng tôi rất mong nhận được sự ủng hộ của bạn. Với sự giúp đỡ của bạn, chúng tôi có thể tiếp tục phát triển tài nguyên và cung cấp cho bạn nội dung có giá trị hơn nữa.
Cảm ơn bạn đã ủng hộ chúng tôi.
Nguyễn Thanh Sơn
Nhận xét
Đăng nhận xét
Các bạn có câu hỏi gì, cứ mạnh dạn trao đổi nhé, baoduongcokhi sẵn sàng giải đáp trong khả năng của mình.