Tác giả: Jane Muller ; Robert Errichello
Thanh Sơn biên dịch (7/2023)
Theo Machinery Lubrication
Nhân viên kiểm tra nên cẩn thận để không làm rơi bất cứ thứ gì vào hộp số. Các túi áo nên để trống và các dụng cụ nên được cất trong thắt lưng dụng cụ (tool belt). Các cổng trên vỏ hộp số không bao giờ được để mở trong thời gian nghỉ giữa ca làm và phải được đóng lại và bảo đảm an toàn sau khi kiểm tra xong.
Mặc dù trong nhiều trường hợp nên kiểm tra hộp số toàn diện tại chỗ, nhưng có thể có những khó khăn làm hạn chế phạm vi kiểm tra như: chi phí, thời gian, khả năng tiếp cận và nhân viên có trình độ.
Ban quản lý có thể coi chi phí và thời gian ngừng máy là thách thức lớn, nhưng về lâu dài, việc phát hiện ra sự cố ở giai đoạn sớm nhất có thể tiết kiệm thời gian và tiền bạc. Mặc dù, có vẻ như quá khó để thực hiện kiểm tra hộp số toàn diện, nhưng việc kiểm tra trực quan đơn giản vết tiếp xúc của bánh răng thông qua cửa kiểm tra, có thể ngăn ngừa những hư hỏng nghiêm trọng trong tương lai. Nếu không có chuyên gia kiểm tra nội bộ, có thể thuê chuyên gia ngoài để thực hiện kiểm tra và đào tạo nhân viên.
Vượt qua các hạn chế để cho phép kiểm tra có thể giúp kéo dài tuổi thọ hộp số và tránh hỏng hóc nghiêm trọng. Điều này có thể tiết kiệm thời gian, tiền bạc, tránh thương tích cho nhân viên và hư hỏng thiết bị liền kề.
Bài viết này mô tả các thiết bị và kỹ thuật cần thiết để thực hiện kiểm tra hộp số tại chỗ.
1-Chuẩn bị
Trước khi bắt đầu kiểm tra, hãy chuẩn bị một biểu mẫu kiểm tra để ghi lại những quan sát của bạn. Nó nên được thiết kế cho ứng dụng cụ thể của bạn. Tiếp theo, lắp ráp các thiết bị cần thiết.2-Giữ vệ sinh tốt là điều cần thiết
Có một số nguồn gây nhiễm bẩn cho hộp số, bao gồm cả những nguồn được tích hợp sẵn, được tạo ra bên trong, xâm nhập và đi vào hộp số trong quá trình bảo trì. Nhiều hộp số hoạt động trong môi trường bụi bẩn. Do đó, nên sử dụng các phương pháp vệ sinh tốt trong quá trình kiểm tra. Các khu vực xung quanh cửa nhìn kiểm tra trên vỏ hộp số và các lỗ mở khác phải được làm sạch trước khi chúng được mở ra.
Nhân viên kiểm tra nên cẩn thận để không làm rơi bất cứ thứ gì vào hộp số. Các túi áo nên để trống và các dụng cụ nên được cất trong thắt lưng dụng cụ (tool belt). Các cổng trên vỏ hộp số không bao giờ được để mở trong thời gian nghỉ giữa ca làm và phải được đóng lại và bảo đảm an toàn sau khi kiểm tra xong.
3-Kiểm tra trực quan (Walkaround Visual inspection)
Bạn nên tiến hành kiểm tra bên ngoài kỹ lưỡng trước khi mở cửa nhìn để kiểm tra hộp số. Sử dụng biểu mẫu kiểm tra để ghi lại dữ liệu quan trọng nếu không sẽ bị mất sau khi hoàn tất quá trình vệ sinh. Ví dụ, trước khi làm sạch bên ngoài hộp số, hãy kiểm tra xem có dấu hiệu quá nhiệt, ăn mòn, nhiễm bẩn, rò rỉ dầu và hư hỏng không.Đo mô-men xoắn siết chặt của các ốc vít của các kết cấu chịu tải trọng lớn, chẳng hạn như bu lông cánh tay đòn mô men xoắn (Torque arm). Tìm bằng chứng về sự dịch chuyển, bao gồm vết sơn bị nứt hoặc ăn mòn ở các mặt lắp ráp kết cấu. Lưu ý tình trạng của các chốt và kiểm tra các bề mặt chịu tải của các bộ phận xem có bị ăn mòn hay các dấu hiệu chuyển động khác không.
4-Theo dõi quá nhiệt (overheating)
Sau đây là những dấu hiệu quá nhiệt:Khói từ trục, phớt làm kín trục hoặc ống thở.
Sơn bị đổi màu hoặc cháy trên vỏ.
Nước phun vào vỏ hoặc trục bay hơi nhanh, sôi hoặc kêu răng rắc
Màu quá nhiệt trên bề mặt không sơn
Các chi tiết bằng nhựa bị nóng chảy như các nút bịt khi vận chuyển
Kính quan sát hoặc que thăm cho thấy mức dầu thấp
Sơn bị đổi màu hoặc cháy trên vỏ.
Nước phun vào vỏ hoặc trục bay hơi nhanh, sôi hoặc kêu răng rắc
Màu quá nhiệt trên bề mặt không sơn
Các chi tiết bằng nhựa bị nóng chảy như các nút bịt khi vận chuyển
Kính quan sát hoặc que thăm cho thấy mức dầu thấp
Dầu sẫm màu trong kính quan sát hoặc trên que thăm
Có bọt trong kính quan sát mức dầu
Có nước trong kính quan sát dầu hoặc có cặn bẩn trên lõi lọc (có thể cho thấy bộ làm mát dầu bị hỏng)
Mảnh vụn kim loại (metal chip) bị hút trên đầu hút bằng từ tính (magnetic plug), đầu dò mảnh kim loại hoặc bộ lọc (có thể cho thấy bánh răng hoặc ổ trục bị hư hỏng do quá nhiệt gây ra).
Có bọt trong kính quan sát mức dầu
Có nước trong kính quan sát dầu hoặc có cặn bẩn trên lõi lọc (có thể cho thấy bộ làm mát dầu bị hỏng)
Mảnh vụn kim loại (metal chip) bị hút trên đầu hút bằng từ tính (magnetic plug), đầu dò mảnh kim loại hoặc bộ lọc (có thể cho thấy bánh răng hoặc ổ trục bị hư hỏng do quá nhiệt gây ra).
5-Phương pháp kiểm tra hộp số (Methods for Inspecting a Gearbox)
Kiểm tra trực quan (Visual walkaround)
Kiểm tra trực quan qua các cửa kiểm tra (inspection ports)
Kiểm tra bằng ống nội soi (borescope inspection)
Đo nhiệt độ: bằng nhiệt kế (thermometers), Đầu dò nhiệt độ bằng điện trở (RTD), camera hồng ngoại (thermography)
Đo áp suất dầu.
Đo âm thanh và độ rung.
Kiểm tra các phần tử bộ lọc
Kiểm tra trực quan qua các cửa kiểm tra (inspection ports)
Kiểm tra bằng ống nội soi (borescope inspection)
Đo nhiệt độ: bằng nhiệt kế (thermometers), Đầu dò nhiệt độ bằng điện trở (RTD), camera hồng ngoại (thermography)
Đo áp suất dầu.
Đo âm thanh và độ rung.
Kiểm tra các phần tử bộ lọc
Kiểm tra bộ thu mảnh vụn bằng từ tính
Phân tích tại chỗ dầu bôi trơn
Phân tích chất bôi trơn trong phòng thí nghiệm
Kiểm tra bằng hạt từ tính (MT) các bánh răng
Kiểm tra bằng chất thấm thẩm thấu (PT) các bánh răng
Hồ sơ về tình trạng thiết bị: được ghi chép lại, bản vẽ, ảnh chụp, các mẫu tiếp xúc răng.
Phân tích tại chỗ dầu bôi trơn
Phân tích chất bôi trơn trong phòng thí nghiệm
Kiểm tra bằng hạt từ tính (MT) các bánh răng
Kiểm tra bằng chất thấm thẩm thấu (PT) các bánh răng
Hồ sơ về tình trạng thiết bị: được ghi chép lại, bản vẽ, ảnh chụp, các mẫu tiếp xúc răng.
Để giúp bạn phát hiện quá nhiệt, hãy sử dụng checklist kiểm tra sau:
-Kiểm tra bằng mắt thường bên ngoài hộp số xem có dấu hiệu quá nhiệt không.
-Ghi lại nhiệt độ từ nhiệt kế của hộp số, cặp nhiệt điện hoặc đầu dò nhiệt độ điện trở (RTD).
-Đo nhiệt độ bể chứa dầu.
-Đối với các hệ thống bơm cấp dầu có bộ làm mát dầu, hãy đo nhiệt độ ở đầu vào và đầu ra của dầu hộp số, cũng như đầu vào và đầu ra của nước làm mát.
-Ước tính nhiệt độ vỏ hộp số và trục bằng cách sử dụng bình xịt nước.
-Kiểm tra nhiệt độ vỏ hộp số (sơ bộ) bằng cách chạm vào vỏ máy bằng lòng bàn tay và sử dụng sơn/bút màu/miếng dán thay đổi màu theo nhiệt độ hoặc sử dụng 1 đầu dò nhiệt kế kỹ thuật số.
-Kiểm tra nhiệt độ vỏ hộp số bằng nhiệt kế hồng ngoại hoặc camera chụp ảnh hồng ngoại.
-Phân tích dầu hộp số để tìm các dấu hiệu oxy hóa hoặc xuống cấp do nhiệt bằng cách sử dụng các thử nghiệm tại chỗ và trong phòng thí nghiệm.
-Phân tích dầu hộp số bằng cách sử dụng máy đếm hạt, phân tích quang phổ và ferrography để phát hiện các mảnh vụn mài mòn (wear debris). Ghi chú: Ferrography là một phương pháp phân tích dầu được sử dụng để kiểm tra mức độ nghiêm trọng và cơ chế mài mòn trong máy móc. Điều này đạt được bằng cách tách các mảnh vụn kim loại khỏi dầu bôi trơn bằng cách sử dụng từ trường với một dụng cụ gọi là ferrograph, kết quả sau đó được kiểm tra bằng kính hiển vi.
-Kiểm tra các bộ phận bên trong hộp số thông qua các cổng kiểm tra xem có dấu hiệu quá nhiệt, lệch tâm trục, khe hở mặt răng (backlash) không đủ, khe hở ổ chặn không đủ (endplay) hoặc quá trình oxy hóa dầu.
-Đo âm thanh và độ rung của hộp số và so sánh với giới hạn cho phép.
6-Kiểm tra ống thở/thông hơi (Breather)
Ống thở phải được đặt ở nơi sạch sẽ, không có áp suất, cách xa các chất gây ô nhiễm. Nó nên bao gồm một bộ lọc và chất hút ẩm để ngăn chặn sự xâm nhập của bụi và nước. Ngoài ra, đảm bảo rằng ống thở được che chắn khỏi nước trong quá trình rửa.7-Kiểm tra phớt làm kín trục (Shaft seal)
Tìm rò rỉ dầu ở các phớt làm kín trục. Nếu có dấu hiệu rò rỉ dầu, các phớt làm kín có thể cho phép bụi và nước xâm nhập. Nếu hộp số có vòng đệm kiểu mê cung/khuất khúc (labyrinth seal) , hộp số phải có vòng đệm bên ngoài như vòng chữ V để ngăn chặn sự xâm nhập của chất gây ô nhiễm.8-Kiểm tra các mặt bích lắp ráp (Structural Interfaces)
Hình 1 dưới, cho thấy lớp sơn bị nứt tại một giao diện, điều này cho thấy có sự dịch chuyển. Hướng 45 độ của các vết nứt cho thấy thành phần bên phải di chuyển xuống dưới so với thành phần bên trái.
Hình 1. Vết nứt sơn tại mặt giao nhau giữa cánh tay đòn mômen xoắn (torqe arm) cho thấy sự dịch chuyển
(a). Hướng 45 độ của các vết nứt
(b) cho thấy thành phần bên phải di chuyển xuống dưới so với thành phần bên trái.
Ghi chú:
Cánh tay đòn mô men xoắn (Torque Arm): Đối với hộp số được gắn trực tiếp vào trục truyền động của động cơ điện mà không có bệ đỡ bên ngoài nào khác, cần có một cánh tay đòn mô-men xoắn (Torque Arm) được gắn vào nó. Cánh tay đòn mô-men xoắn là một liên kết kết nối giữa hộp số vào một điểm cố định, nhằm chống lại mô-men xoắn do hộp số tạo ra, truyền mô-men xoắn phản lại do hộp số tạo ra và ngăn chặn sự quay ngược của hộp số trong quá trình vận hành.
9-Kiểm tra qua cửa nhìn (Inspection Ports)
Kiểm tra nắp cửa nhìn và xác định xem tất cả các bu lông đã được siết chặt và nắp được làm kín đúng cách hay có rò rỉ dầu. Chỉ những người có trình độ chuyên môn mới được phép mở cửa nhìn để kiểm tra. Trong một số trường hợp, cần phải bảo vệ các cửa nhìn bằng khóa móc để tăng cường bảo vệ.
Làm sạch nắp cửa kiểm tra và khu vực xung quanh. Tháo nắp, cẩn thận để không làm nhiễm bẩn bên trong hộp số. Đếm các bu-lông và cất chúng vào một hộp đựng riêng để không có khả năng chúng rơi vào hộp số. Quan sát tình trạng của bánh răng, trục và ổ trục.
Nếu bánh răng hoặc vòng bi bị hư hỏng nhưng vẫn hoạt động, nhà quản lý có thể quyết định tiếp tục vận hành và theo dõi tiến trình hư hỏng. Trong trường hợp này, hệ thống bánh răng phải được theo dõi liên tục. Bạn cũng nên chắc chắn rằng, sẽ không có rủi ro đối với cuộc sống của con người.
Đối với các ứng dụng quan trọng, hãy kiểm tra các bánh răng bằng kiểm tra hạt từ tính (MT) để đảm bảo không có bất kỳ vết nứt nào ngăn cản hoạt động liên tục, an toàn. Nếu không có vết nứt, bạn nên thực hiện kiểm tra trực quan định kỳ và đo nhiệt độ, âm thanh và độ rung.
Thu thập các mẫu dầu bôi trơn để phân tích, kiểm tra bộ lọc dầu để tìm mảnh vụn kim loại và chất gây ô nhiễm, đồng thời kiểm tra nút từ tính để tìm mảnh vụn mài mòn.
Điểm tốt nhất để lấy mẫu dầu từ hộp số càng gần bộ bánh răng càng tốt. Sử dụng cổng lấy mẫu nhỏ nhất có phần ống nối ra, sẽ cho phép bạn gắn cổng lấy mẫu vào ống dẫn lưu.
Nguyên tắc chung để lắp đặt các phần nối dài của ống cổng lấy mẫu là giữ cho phần cuối của ống cách xa bất kỳ bề mặt tĩnh hoặc động nào ít nhất 2 inch.
Bạn sẽ cần xúc rửa toàn bộ phần ống nối dài, cổng lấy mẫu, bộ nối cổng lấy mẫu và ống lấy mẫu trước khi lấy mẫu để phân tích. Xúc rửa ít nhất 10 lần thể tích của tất cả các thành phần trước khi lấy mẫu để phân tích. Cổng lấy mẫu này lấy được 3 hoặc 4 ounce (1 ounce =28,34gr) chất lỏng (cho một cổng lấy mẫu có phần ống nối dài là 12 inch).
Để tránh làm hỏng tăng lên cho các bánh răng và vòng bi do các mảnh vụn mài mòn, hãy thay thế bộ phận lọc, sau đó xả đáy, xúc rửa và đổ đầy bình chứa bằng chất bôi trơn mới. Tiếp tục theo dõi các đặc tính của chất bôi trơn trong quá trình vận hành và lặp lại việc bảo trì nếu cần.
Nếu phát hiện thấy các vết nứt hoặc hư hỏng nghiêm trọng đến mức phải tháo hộp số, hãy đo lượng dịch dọc trục ở đầu khớp nối và kiểm tra alignment của khớp nối trục trước khi tháo hộp số. Lưu ý tình trạng và mô-men xoắn dùng để nới lỏng của ốc vít bao gồm của khớp nối và bu lông lắp thân.
Để kiểm tra xem vỏ hộp số có thể bị xoắn hay không, hãy lắp đồng hồ so ở mỗi chân của hộp số, sau đó đo chuyển động của các chân hộp số khi các bu lông chân được nới lỏng. Nếu không có xoắn, mỗi đồng hồ so sẽ ghi lại cùng một lượng chuyển động thẳng đứng. Nếu có xoắn, hãy tính độ xoắn từ các lượng chuyển động tương đối.
Nếu không phát hiện thấy hư hỏng rõ ràng, hãy ghi lại tình trạng của bánh răng và ổ trục bằng ảnh chụp, bản vẽ phác thảo và viết mô tả lại bằng văn bản. Ngoài ra, hãy ghi lại các vết tiếp xúc của răng bánh răng (tooth contact) để tham khảo sau này (xem phần Ghi lại các vết ăn khớp/tiếp xúc của răng bánh răng).
10-Thiết bị sử dụng để kiểm tra hộp số
Bàn chải vệ sinh để kiểm tra Vết tiếp xúc răng.
Mỡ đánh dấu răng PT-650 (Tooth Marking Grease) cho các mẫu tiếp xúc quay trục răng không tải (no-load contact).
Sơn đánh dấu DYKEM cho các mẫu tiếp xúc khi chạy có tải (loaded contact).
Giũa độ mịn trung bình size 6 inch
Bút chì có độ cứng 2H
Mỡ đánh dấu răng PT-650 (Tooth Marking Grease) cho các mẫu tiếp xúc quay trục răng không tải (no-load contact).
Sơn đánh dấu DYKEM cho các mẫu tiếp xúc khi chạy có tải (loaded contact).
Giũa độ mịn trung bình size 6 inch
Bút chì có độ cứng 2H
Dao quân đội Thụy Sĩ với kéo
Băng keo dán Scotch No. 845 Book Tape copy vết tiếp xúc
Miếng chêm/shim 0,03 mm và 0,04 mm
Bút sơn đánh dấu
Nút bịt tai
Băng đô thấm mồ hôi (Sweatband)
Bộ dụng cụ đeo quanh eo (Toolbelt)
Thước dây hệ mét/inch
Cái nhíp/kẹp
Chổi cọ
Tay gắp nam châm có thể thu gọn và kéo dài tay cầm (Telescoping magnet)
Dụng cụ kìm đa năng Super Tool của Leatherman
Băng keo dán Scotch No. 845 Book Tape copy vết tiếp xúc
Miếng chêm/shim 0,03 mm và 0,04 mm
Bút sơn đánh dấu
Nút bịt tai
Băng đô thấm mồ hôi (Sweatband)
Bộ dụng cụ đeo quanh eo (Toolbelt)
Thước dây hệ mét/inch
Cái nhíp/kẹp
Chổi cọ
Tay gắp nam châm có thể thu gọn và kéo dài tay cầm (Telescoping magnet)
Dụng cụ kìm đa năng Super Tool của Leatherman
Đèn pin LED cường độ cao
Phụ kiện sợi quang cho đèn pin LED
Thước đo hệ mét/inch 6 inch
Kính lúp 3,5 inchPhụ kiện sợi quang cho đèn pin LED
Thước đo hệ mét/inch 6 inch
Gương có tay cầm thu gọn/kéo dài 2 x 3,5 inch
Kính hiển vi 30X Panasonic Light Scope
Cờ lê lực
Đồng hồ so có đế từ (Dial indicators with magnetic bases)
Kính hiển vi 30X Panasonic Light Scope
Cờ lê lực
Đồng hồ so có đế từ (Dial indicators with magnetic bases)
Mẫu biên bản kiểm tra (inspection form)
Thiết bị lấy mẫu dầu nhớt
Túi và nhãn dùng để đựng và đánh dấu mẫu
Thước Panme (Micromet)
Ống nội soi (Borescope)
Máy ảnh DSLR với đèn flash cận cảnh
Máy đo âm thanh
Đầu dò đo rung động
Nhiệt kế kỹ thuật số
Nhiệt kế hồng ngoại hoặc camera chụp ảnh hồng ngoại
Túi và nhãn dùng để đựng và đánh dấu mẫu
Thước Panme (Micromet)
Ống nội soi (Borescope)
Máy ảnh DSLR với đèn flash cận cảnh
Máy đo âm thanh
Đầu dò đo rung động
Nhiệt kế kỹ thuật số
Nhiệt kế hồng ngoại hoặc camera chụp ảnh hồng ngoại
11-Đo khe hở mặt răng (backlash) và lượng di trục/chạy dọc trục (Shaft Endplay)
Đo backlash của bánh răng bằng cách lắp một đồng hồ so, sao cho đầu đo tì vào mặt răng bánh răng nhỏ (pinion), giữ bánh răng lớn sao để không cho bánh răng quay và lắc xoay qua lại bánh răng nhỏ ta được tổng lượng khe hở backlash. Xem video hướng dẫn
Để đo khoảng chạy dọc trục của trục, hãy lắp đồng hồ so ở 1 đầu trục (như hình dưới) và di chuyển trục theo hướng dọc trục. Trong hầu hết các trường hợp, điều này yêu cầu một dụng cụ chuyên dụng cho phép đẩy và kéo trục như hình dưới (cụ thể: đầu tiên đẩy trục chạy hết về 1 phía , set đồng hồ so zero, rồi đẩy hết trục chạy về phía ngược lại, ta có được tổng lượng chạy dọc trục).
Dụng cụ chuyên dụng này được sử dụng để đo lượng chạy dọc trục.
12-Căn chỉnh ăn khớp bánh răng (Gear Mesh Alignment)
Các bánh răng có khả năng chịu tải tối đa khi các trục của bánh răng được căn chỉnh hoàn hảo và tải trọng truyền được phân bổ đều trên toàn bộ chiều rộng mặt làm việc của bánh răng (gọi là mặt active). Thật không may, nhiều yếu tố chẳng hạn như các vấn đề về thiết kế, độ chính xác của sản xuất, độ lệch, biến dạng nhiệt và các tác động bên ngoài có thể kết hợp với nhau để gây ra sự sai lệch của ăn khớp bánh răng. Kết quả là các bánh răng bị lệch tâm và phân bổ tải trọng không đồng đều.13-Các mẫu tiếp xúc răng (Gear Tooth contact patterns)
Điều quan trọng là phải kiểm tra các vết tiếp xúc của răng bánh răng (tooth contact pattern), vì chúng có thể tiết lộ sự sai lệch ăn khớp của cặp bánh răng. Việc kiểm tra nên được thực hiện trong quá trình vận hành hộp số để phát hiện sự sai lệch trước khi nó gây ra hư hỏng. Việc kiểm tra nên được lặp lại thường xuyên để xác định bất kỳ thay đổi nào trong vết tiếp xúc gây ra bởi các sự cố chẳng hạn như hỏng ổ đỡ trục.
Bạn cần tìm ra điều gì
Theo dõi sự tiếp xúc quá nhiều ở các cạnh của vùng tiếp xúc, đặc biệt là ở mỗi đầu của bánh răng và mặt bánh răng, ở các đầu răng và dọc theo chân răng khi bắt đầu biên dạng hoạt động (SAP). Xác định xem có các bước mòn ở đầu răng, chóp răng hay SAP không. Bánh răng thường rộng hơn bánh răng và nếu có sự sai lệch, bước mòn có thể xảy ra ở hai đầu của bánh răng. Sai lệch nghiêm trọng thường gây ra hiện tượng rỗ vĩ mô.
Sai lệch nghiêm trọng có thể gây ra hiện tượng rỗ lớn trên các bánh răng trụ xoắn.
Ghi lại các mẫu tiếp xúc răng bánh răng
Nếu có bằng chứng về sự sai lệch của bánh răng, chẳng hạn như rỗ tập trung ở các đầu răng nhưng không có răng bị gãy hoặc các hỏng hóc khác có thể cản trở việc quay bánh răng, hãy ghi lại các mẫu vết tiếp xúc của răng bánh răng. Cách răng bánh răng chạm vào nhau cho biết cách chúng được căn chỉnh. Các mẫu tiếp xúc răng có thể được ghi lại trong điều kiện có tải hoặc không tải. Các mẫu không tải không đáng tin cậy như các mẫu có tải để phát hiện sai lệch, vì hợp chất đánh dấu tương đối dày. Ngoài ra, các thử nghiệm không tải không bao gồm sai lệch do tải trọng, tốc độ hoặc nhiệt độ. Do đó, nếu có thể, hãy làm theo bất kỳ thử nghiệm không tải nào với thử nghiệm có tải.
Ghi các mẫu ăn khớp/tiếp xúc răng khi chạy không tải (no-load tooth contact pattern)
Đối với thử nghiệm không tải, hãy làm sạch hoàn toàn và quét màu lên mặt răng của 1 bánh răng bằng hợp chất đánh dấu mềm (soft marking compound), sau đó quay bánh răng ăn khớp để hợp chất màu chuyển chất đánh dấu sang bánh răng không được quét màu. Quay bánh răng bằng tay trong khi tác dụng tải nhẹ lên trục bánh răng bằng tay hoặc 1 bộ phanh (nếu có). Sử dụng băng dán trong suốt (clear tape) để copy các mẫu tiếp xúc răng (trên bánh răng không quét màu) và dán băng này lên giấy trắng để tạo thành một biên bản.
Có thể dùng Hợp chất Mỡ đánh dấu răng Tooth Marking Grease PT-650 của NSX Products/Techniques Inc. và băng dán Scotch No. 845 Book Tape (rộng 2 inch) được sử dụng để copy các mẫu tiếp xúc.
Hình 2 ở dưới, cho thấy các băng dán tiếp xúc cho biết vết tiếp xúc đi ra từ tâm trong một số khu vực của bánh răng và lệch về phía đầu bên trái của chiều rộng mặt trong các khu vực khác. Loại sai lệch này là do bánh răng bị lệch tâm (run-out). Nó chỉ có thể được sửa chữa bằng cách thay thế bánh răng bằng một bánh răng chính xác hơn.
Nếu có thể, hãy ghi lại các mẫu tiếp xúc ở một số mức tải, chẳng hạn như 25, 50, 75 và 100 phần trăm của đầy tải (full load). Kiểm tra các mẫu tiếp xúc sau khi chạy khoảng 1 giờ ở mỗi mức tải để theo dõi cách các mẫu tiếp xúc thay đổi theo tải. Lý tưởng nhất là các mẫu tiếp xúc không bị thay đổi theo tải. Các mẫu tiếp xúc tối ưu bao phủ gần 100 phần trăm bề mặt hoạt động của răng bánh răng khi chạy đầy tải, ngoại trừ ở các điểm tiếp xúc quá nhiều (extreme) dọc theo đỉnh răng (tip), chân răng (root) và đầu răng (end), nơi vết tiếp xúc phải nhẹ hơn (lighter) sẽ cho thấy có vết mài mòn trên lớp sơn Dykem.
Hãy coi việc kiểm tra hộp số tại chỗ là bảo trì phòng ngừa. Các vấn đề được phát hiện sớm và khắc phục có thể ngăn chặn những sự cố nghiêm trọng, gây tốn kém và nguy hiểm trong tương lai.
Có thể ghi lại biên bản về vết rỗ nhỏ bằng cách cọ xát than chì mịn (graphite) vào các khu vực có vết rỗ nhỏ và copy mẫu vết than chì bằng băng trong suốt. Thực hiện các bước như sau:Hình ảnh này cho thấy một mẫu tiếp xúc không tải, chất đánh dấu được chuyển sang một bánh răng không quét màu.
Ghi lại các mẫu tiếp xúc răng có tải (loaded tooth contact pattern)
Đối với các thử nghiệm có tải (loaded test), làm sạch hoàn toàn răng bằng dung môi và axeton. Sơn một số răng trên một hoặc cả hai bánh răng bằng một lớp sơn DYKEM mỏng. Cho các bánh răng chạy dưới tải đủ thời gian để làm mài mòn lớp sơn phủ và thiết lập vết tiếp xúc. Chụp ảnh các mẫu tiếp răng răng để có được một biên bản ghi nhận. Xem bài viết liên quan.Nếu có thể, hãy ghi lại các mẫu tiếp xúc ở một số mức tải, chẳng hạn như 25, 50, 75 và 100 phần trăm của đầy tải (full load). Kiểm tra các mẫu tiếp xúc sau khi chạy khoảng 1 giờ ở mỗi mức tải để theo dõi cách các mẫu tiếp xúc thay đổi theo tải. Lý tưởng nhất là các mẫu tiếp xúc không bị thay đổi theo tải. Các mẫu tiếp xúc tối ưu bao phủ gần 100 phần trăm bề mặt hoạt động của răng bánh răng khi chạy đầy tải, ngoại trừ ở các điểm tiếp xúc quá nhiều (extreme) dọc theo đỉnh răng (tip), chân răng (root) và đầu răng (end), nơi vết tiếp xúc phải nhẹ hơn (lighter) sẽ cho thấy có vết mài mòn trên lớp sơn Dykem.
Hãy coi việc kiểm tra hộp số tại chỗ là bảo trì phòng ngừa. Các vấn đề được phát hiện sớm và khắc phục có thể ngăn chặn những sự cố nghiêm trọng, gây tốn kém và nguy hiểm trong tương lai.
Lập biên bản ghi lại các vết rỗ lớn (Macropitting)
Có thể ghi lại biên bản về vết rỗ lớn bằng cách quét màu lên răng bằng hợp chất đánh dấu và copy vết tiếp xúc rỗ lớn bằng băng dính trong suốt. Các bước thực hiện là:1-Làm sạch răng bằng cách chà bằng một miếng vải sạch, không có xơ ngâm trong dung môi khô nhanh.
2-Quét màu lên mặt răng bằng một lớp mỏng hợp chất đánh dấu. Sử dụng hợp chất “Mỡ đánh dấu răng PT-650” của Products/Techniques Inc.
3-Dán một đoạn băng keo trong suốt lên chiều dài mặt răng. Sử dụng băng keo trong Scotch No. 845 Book Tape.
4-Ép/tì mặt sau của băng bằng một miếng vải sạch để đảm bảo mặt keo tiếp xúc chặt với bề mặt răng.
5-Cẩn thận bóc băng dính ra khỏi răng từ 1 phía.
6-Đặt một đầu của băng dính (với mặt dính úp xuống) trên giấy trắng và cẩn thận trải băng dính ra giấy. Vùng bị rỗ lớn sẽ biểu hiện màu trắng.
7-Chú thích lên bản ghi để mô tả đầy đủ vị trí và hướng của răng.
Lập biên bản ghi lại vết lỗ rỗ nhỏ (Micropitting)
1-Làm sạch răng bằng cách chà bằng một miếng vải sạch, không có xơ ngâm trong dung môi khô nhanh.
2-Đặt một miếng vải sạch không có xơ trên một bề mặt phẳng và chà bút chì lên giũa hoặc giấy nhám để phủ than chì lên miếng vải.
3-Chà toàn bộ bề mặt răng bằng vải có than chì phủ lên các khu vực có lỗ rỗ siêu nhỏ, vùng trên cùng và các cạnh của răng.
4-Chà toàn bộ bề mặt răng bằng một miếng vải sạch không có xơ để loại bỏ than chì không bám.
5-Dán một đoạn băng keo trong suốt lên chiều dài mặt răng. Sử dụng băng dán Scotch No. 845 Book Tape.
6-Chà/tì mặt sau của băng bằng một miếng vải sạch để đảm bảo băng dán tiếp xúc chặt chẽ với bề mặt răng.
7- Cẩn thận bóc băng dính ra khỏi răng.
8-Đặt một đầu của băng dính (với mặt dính úp xuống) trên giấy trắng và cẩn thận trải băng dính ra giấy.
9-Các khu vực có vết rỗ siêu nhỏ sẽ có màu xám đậm, các vết gia công có màu xám nhạt hơn và các khu vực được đánh bóng sẽ có màu trắng.
10-Chú thích bản ghi để mô tả đầy đủ vị trí và hướng của răng.
-----
Xin chào bạn! Nếu bạn đang thích trang web của chúng tôi và thấy các bài viết của chúng tôi hữu ích, chúng tôi rất mong nhận được sự ủng hộ của bạn. Với sự giúp đỡ của bạn, chúng tôi có thể tiếp tục phát triển tài nguyên và cung cấp cho bạn nội dung có giá trị hơn nữa.
Cảm ơn bạn đã ủng hộ chúng tôi.
Nguyễn Thanh Sơn
Nhận xét
Đăng nhận xét
Các bạn có câu hỏi gì, cứ mạnh dạn trao đổi nhé, baoduongcokhi sẵn sàng giải đáp trong khả năng của mình.