Viết bài: Nguyễn Thanh Sơn, bản quyền thuộc về www.baoduongcokhi.com
Các thông số cơ bản của bánh răng
Về những
thông số của bánh răng, có rất nhiều thông số để phục vụ cho quá trình gia
công, thiết kế và lắp đặt máy. Tuy nhiên có một số thông số cơ bản bắt buộc
người chế tạo cần phải nắm rõ, gồm:
- Đường kính Vòng đỉnh (Tip diameter): là đường tròn đi qua
đỉnh răng, da = m (z+2).
- Đường kính Vòng đáy (Root diameter): là vòng tròn đi qua đáy
răng, df = m (z-2.5).
- Đường kính Vòng chia (Reference diameter): là đường tròn tiếp xúc
với một đường tròn tương ứng của bánh răng khác khi 2 bánh ăn khớp với
nhau, d = m.Z
- Số răng: Z=d/m
- Bước răng (Circular Pitch): là độ dài cung giữa 2
profin của 2 răng kề nhau đo trên vòng chia, P=m. π
- Modun: là thông số quan trọng
nhất của bánh răng, m = P/π ; ha=m.
- Chiều cao răng (whole depth): là khoảng cách
hướng tâm giữa vòng đỉnh và vòng chia; h=ha + hf=2.25m, trong đó ha=1 m, hf=1,25
- Chiều dày răng (width): là độ dài cung
tròn giữa 2 profin của một răng đo trên vòng tròn chia; St = P/2 = m/2
- Chiều rộng rãnh răng: là độ dài
cung tròn đo trên vòng chia của một rãnh răng; Ut= P/2 = m/2
Khe hở mặt răng backlash và khe hở đỉnh răng root clearance là gì?
Backlash là khe hở (clearance) hay khoảng cách (gap) giữa 2 răng ăn khớp (xem hình).
Root clearance là khe hở giữa đỉnh và chân răng (xem hình)
Khe hở mặt răng (backlash) và khe hở đỉnh răng (Root clearance)
Công thức tính toán
Backlash=0,06 x modun
Root clearance = 4,5 x Backlash.
Ví dụ:
Modun răng m=5 (mm)
nên Backlash = 0,06 x 5 = 0,3 (mm)
và khe hở đỉnh răng = 4,5 x backlash = 4,5 x 0,3 = 1,35 (mm).
Các yếu tố ảnh hưởng tới khe hở backlash và khe hở đỉnh răng
- Khoảng cách giữa 2 tâm trục bánh răng (khoảng cách càng lớn thì khe hở càng lớn), mà khoảng cách này ảnh hưởng bởi khe hở ổ đỡ.
- Bề dày răng (ảnh hưởng do mài mòn) sau 1 thời gian vận hành
- Các điều kiện vận hành.
Xem thêm bài viết: Cách kiểm tra và đánh giá vết ăn khớp (tooth contact) của cặp bánh răng và Gear Run Out của bánh răng là gì? cách kiểm tra
Tại sao cần Khe hở mặt răng (backlash) và khe hở đỉnh răng (Root clearance)?
- Để chống kẹt/cấn răng/chống răng.
- Để tránh sinh quá nhiệt do ma sát.
- Để bôi trơn đúng cách.
- Để tránh mài mòn và bong tróc mặt răng.
- Để tạo dung sai cho phép giãn nở nhiệt khi quá nhiệt.
- Bù sai lệch tâm (mis-alignment)
Cách kiểm tra backlash và root clearance
Có 3 cách kiểm tra backlash sau:
- Dùng dây chì kẹp vào giữa 2 mặt răng và quay nhiều lần cho chì bị nén ép, sau đó lấy dây chì ra đo lại bề dày và so với bề dày ban đầu.
- Dùng đồng hồ so: set đầu đo đồng hồ so vào 1 mặt răng làm việc của bánh răng nhỏ/chủ động (hoặc bị động) và quay sao cho khi chạm 2 mặt răng (tiếp xúc) thì set 0 đồng hồ, sau đó quay ngược lại cho đến khi vừa chạm với mặt răng bị động thì dừng lại (cố định bánh răng bị động), đọc số đo trên đồng hồ so. Đây là cách phổ biến nhất và cho kết quả chính xác nhất.
- Dùng thước nhét hay lá căn (feeler gauge) để kiểm tra.
Xem video cách kiểm tra backlash bằng đồng hồ so
Kiểm tra khe hở đỉnh răng bằng thước nhét (Girth gear)
 |
| Kiểm tra khe hở đỉnh răng bằng thước nhét |
-----
Xin chào bạn!
Nếu bạn đang thích trang web của chúng tôi và thấy các bài viết của chúng tôi hữu ích, chúng tôi rất mong nhận được sự ủng hộ của bạn. Với sự giúp đỡ của bạn, chúng tôi có thể tiếp tục phát triển tài nguyên và cung cấp cho bạn nội dung có giá trị hơn nữa. Cảm ơn bạn đã ủng hộ chúng tôi.
Nguyễn Thanh Sơn
Nhận xét
Đăng nhận xét
Các bạn có câu hỏi gì, cứ mạnh dạn trao đổi nhé, baoduongcokhi sẵn sàng giải đáp trong khả năng của mình.